yabancılara çalışma izni nasıl yapılır
-
Yurtdışından başvuruda izlenecek yol nasıldır?
Yabancılar, yurt dışından çalışma izni için başvurularını, uyruğunda bulundukları veya daimi ikamet ettikleri ülkedeki Türkiye Cumhuriyeti temsilciliklerine yaparlar. Temsilcilikler, çalışma izin talebine ilişkin olabilecek değerlendirmeleri ile birlikte bu başvuruları doğrudan Bakanlığımıza iletirler. Türkiye Cumhuriyeti temsilcilikleri ve Bakanlık, yurt dışından yapılacak çalışma izni başvuruları ile ilgili işlemleri elektronik ortamda yürütür. Başvuru sırasında istenilen belgeler, yabancının temsilciliğe başvuru tarihini takip eden on işgünü içerisinde yapılacak elektronik başvurunun ardından işverenince Bakanlığımıza intikal ettirilir. Yönetmeliğin 5 inci maddesi gereğince; çalışma izin başvurularının elektronik ortamda yapılması zorunludur. Bu kapsamda elektronik ortamda yapılan ve sistem tarafından kabul edilerek onaylanan çalışma izin başvurularının geçerli olabilmesi için internet ortamında alınan barkodlu başvuru formu çıktısının yabancı ve işveren tarafından kağıt ortamında imzalanarak Yönetmelik ekinde belirlenen diğer belgelerle birlikte temsilciğimize yapılan başvuruyu takip eden on işgünü içerisinde şahsen veya posta ile Bakanlığımıza teslimi gerekmektedir.
-
Dış Temsilciliklerimize Yapılan Çalışma İzni ve Çalışma Vizesi Başvuruları sonrasındaki süreç nasıl işler?
Dış temsilciliklerimiz kanalı ile çalışma izni ve çalışma vizesi alınması sırasındaki bürokratik işlem süreci ilgili kurumlar sağlanan mutabakat uyarınca aşağıda belirlenen esaslara göre yürütülmektedir: Yurtdışından yapılan çalışma izni ve vize başvuruları Dışişleri Bakanlığı kanalı ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile İçişleri Bakanlığına (Emniyet Genel Müdürlüğü) eş zamanlı olarak gönderilir. Bu taleplere ilişkin olarak, Dışişleri Bakanlığının teleks mesajının tarihi esas alınarak, 15 gün içerisinde İçişleri Bakanlığından olumsuz bir cevap alınmadığı takdirde, çalışma izni ve çalışma vizesi hakkındaki görüşü Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca olumlu kabul edilir ve talep 4817 sayılı Kanun hükümleri doğrultusunda değerlendirilerek sonuçlandırılır.
-
Yurtiçinden Yapılacak Çalışma İzin Başvuruları Nasıl Yapılacaktır?
Yurtiçinden yapılacak başvurular; Türkiye’de öğrenim amacıyla verilen ikamet izinleri hariç, herhangi bir sebebe istinaden en az “altı ay” süreli ikamet tezkeresi almış ve bu süresi sona ermemiş olan yabancılar veya bunların işverenleri, başvurularını Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına yapabilirler. Bu kapsamda yapılan başvurulara istinaden çalışma izni verilmiş yabancılardan, Türkiye’nin dış temsilcilikleri kanalı ile çalışma vizesi alması koşulu aranmaz. Yönetmeliğin 5 inci maddesi gereğince (Değişik birinci fıkra:RG-31/7/2010-27658); çalışma izin başvurularının elektronik ortamda yapılması zorunluluğu getirilmiştir. Bu kapsamda elektronik ortamda yapılan ve sistem tarafından kabul edilerek onaylanan çalışma izin başvurularının geçerli olabilmesi için internet ortamında alınan barkotlu başvuru formu çıktısının yabancı ve işveren tarafından kağıt ortamında imzalanarak Yönetmelik ekinde belirlenen diğer belgelerle birlikte elektronik başvurunun onaylanmasını takip eden altı işgünü içerisinde şahsen veya posta ile Bakanlığımıza teslimi gerekmektedir. Ayrıca, turistik vize ya da çalışma amacı dışındaki vizelerle veya iki ülke arasındaki vize muafiyeti programı ve diğer vize kolaylıklarından yararlanarak Türkiye’ye gelmiş olan ve ikamet tezkeresi olmayan yabancıların, çalışma izni için yurt içinden başvuruları kabul edilmemektedir. (Yönetmelik Md.7)
-
Çalışma izin başvurularının değerlendirilmesi ve sonuçlandırılması nasıl yürütülmektedir?
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, gerekli hallerde ilgili Bakanlık ve mercilerin görüşlerini de almak suretiyle çalışma izni başvurusunu sonuçlandırır. Usulüne uygun olarak yapılan çalışma izni başvuruları, belgelerin tam ve eksiksiz olması kaydıyla Bakanlık tarafından en geç otuz gün içinde sonuçlandırılır. Başvurunun eksik evrak ile yapıldığının Bakanlıkça tespiti halinde, eksik evrakların tamamlanması istemiyle başvuru sahibine bilgi verilir. Bu durumda Kanunun 12 nci maddesindeki otuz günlük süre eksik evrakların Bakanlığımıza intikal ettiği tarih itibariyle başlar. Bakanlık çalışma izin başvurusuna ilişkin (olumlu veya olumsuz) kararını, yurt dışından yapılan başvurularda; başvuruyu yapan yabancıya bildirmek üzere (Dışişleri Bakanlığı kanalıyla) ilgili T.C. dış temsilciliğine de bildirir. Yurtiçinden yapılan başvurularda ise yabancıya veya işverene bildirilir.
-
Çalışma izin taleplerinin reddedilmesi halinde itiraz merci neresidir?
Çalışma izni verilmesi ya da uzatılması talebinin reddedilmesi, çalışma izninin iptal edilmesi ya da çalışma izninin geçerliliğinin kaybedilmesine ilişkin Bakanlıkça verilecek kararlara karşı ilgililer tarafından tebliğ tarihinden itibaren otuz gün içinde itiraz edilebilir. İtirazın Bakanlıkça reddedilmesi hallerinde idarî yargı yoluna başvurulabilir.
-
Çalışma izin talebimiz reddedildi, yeniden başvuru yapabilir miyiz?
4817 sayılı Kanunun 14. maddesinin (d) bendine göre; bir işyeri, işletme veya meslek için çalışma izin talebi reddedilen yabancı için, aynı işyeri, işletme veya aynı meslek için izin talebinin reddedildiği tarihten itibaren bir yıl geçmeden yeniden izin talebinde bulunulamamaktadır. Bu bir yıl içerisinde aynı işyeri, işletme veya aynı meslek için izin talebinde bulunulması halinde talep reddedilmektedir.
-
Yabancılara kaç türlü çalışma izni düzenlenmektedir?
4817 sayılı Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkında Kanuna göre, Yabancılara 3 farklı türde çalışma izni düzenlenebilmektedir.1-Süreli çalışma izni 2-Süresiz çalışma izni; 3-Bağımsız çalışma izni;
-
Süreli çalışma izni nedir? (4817 sayılı Kanun Md. 5)
Türkiye’nin taraf olduğu ikili ya da çok taraflı sözleşmelerde aksi öngörülmedikçe, iş piyasasındaki durum, çalışma hayatındaki gelişmeler, istihdama ilişkin sektörel ve ekonomik konjonktür değişiklikleri dikkate alınarak, yabancının iş sözleşmesinin veya işin süresine göre, belirli bir işletme ve belirli bir meslekte çalışmak üzere en çok bir yıl süreyle verilmektedir.Bir yıllık kanuni çalışma süresinden sonra; aynı işyeri veya aynı işletme ve aynı meslekte çalışmak üzere çalışma iznin süresi en fazla “iki yıl” daha uzatılabilir. Üç yıllık kanuni çalışma süresinin sonunda, aynı meslekte ancak bu defa dilediği işverenin yanında çalışmak üzere çalışma İzninin süresi en fazla “üç yıl” daha uzatılabilir.
-
Süresiz çalışma izni nedir? (4817 sayılı Kanun Md. 6)
Türkiye’nin taraf olduğu ikili ya da çok taraflı sözleşmelerde aksi öngörülmedikçe, Türkiye’de en az “sekiz yıl” kanuni ve kesintisiz ikamet eden veya toplam “altı yıllık” kanuni çalışması olan yabancılara, iş piyasasındaki durum ve çalışma hayatındaki gelişmeler dikkate alınmaksızın ve belirli bir işletme, meslek, mülki veya coğrafi alanla sınırlandırılmaksızın verilebilir. Yabancının en az sekiz yıl kanuni ve kesintisiz ikamet etmiş olması koşulunun yerine getirildiği Emniyet makamlarından alınacak belge ile kanıtlanır. Bu belge diğer belgelerle birlikte Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına süresiz çalışma izni başvurusu sırasında iletilir. Yabancının en az “sekiz yıl” kanuni kesintisiz ikamet etmiş olması koşulunun yerine getirilip getirilmediği değerlendirilirken, öğrenimde geçen süreler dikkate alınmaz. Ancak, yabancının beraberinde Türkiye’ye gelerek, yabancı ile birlikte ikamet eden, aynı zamanda öğrenim gören eş ve çocuklarının öğrenim süreleri ikametten sayılır. Yabancının toplam “altı yıllık” kanuni çalışmasının bulunması koşulunun yerine getirildiği hususu ilgili mercilerden alınacak belge ile kanıtlanır ve bu belge diğer belgelerle birlikte Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına süresiz çalışma izni başvurusu sırasında iletilir. Süresiz çalışma izni verilen yabancıların ikamet izin süreleri, yabancıların ikamet ve seyahatlerine ilişkin mevzuata göre İçişleri Bakanlığınca belirlenir. Süresiz çalışma izni, kapsamında bir değişiklik olmadığı sürece, ikamet izin sürelerine bağlı olarak kullanılır. Emniyet makamlarınca, süresiz çalışma iznine istinaden verilen ikamet izin sürelerinin uzatılmaması halinde, Bakanlığımıza bilgi verilir. Süresiz çalışma izni, ikamet izin sürelerine bağlı olarak kullanılır. Süresiz çalışma izni alan yabancının çalıştığı işyerinin veya işyeri adresinin değişmesi halinde, Kanunun 18 inci maddesi uyarınca en geç onbeş gün içerisinde durum Bakanlığımıza bildirilir. Bakanlık gönderilen bilgi ve belgelere göre mevcut süresiz çalışma izin belgesinde gerekli değişiklikleri yaparak ilgili mercilere bildirir.
-
Bağımsız çalışma izni nedir? (4817 sayılı Kanun Md. 7)
Bağımsız çalışacak yabancılara Türkiye’de en az “beş yıl” kanuni ve kesintisiz ikamet etmiş olmaları, çalışmalarının, ekonomik kalkınma açısından katma değer yaratması ve istihdam üzerinde olumlu etki yapacak olması koşulu ile verilebilir. İstihdam üzerindeki etkinin belirlenmesinde ilgili mercilerin görüşleri de dikkate alınır. Bağımsız çalışacak yabancının en az “beş yıl” kanuni ve kesintisiz ikamet etmiş olması koşulunun yerine getirildiği Emniyet makamlarından alınacak belge ile kanıtlanır. Bu belge diğer belgelerle birlikte Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına bağımsız çalışma izni başvurusu sırasında iletilir. Yabancının en az “beş yıl” kanuni ve kesintisiz ikamet etmiş olması koşulunun yerine getirilip getirilmediği değerlendirilirken, öğrenimde geçen süreler dikkate alınmaz. Diğer taraftan, yabancının beraberinde Türkiye’ye gelerek, yabancı ile birlikte ikamet eden, aynı zamanda öğrenim gören eş ve çocuklarının, öğrenim süreleri ikametten sayılır. Bağımsız çalışma izni verilen yabancıların ikamet izin süreleri, yabancıların Türkiye’de ikamet ve seyahatlerine ilişkin mevzuata göre İçişleri Bakanlığınca belirlenir. Bağımsız çalışma izni, işin mahiyeti değişmediği sürece yabancı tarafından ikamet izin sürelerine bağlı olarak kullanılır. Emniyet makamlarınca, bağımsız çalışma iznine istinaden verilen ikamet izin sürelerinin uzatılmaması halinde Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına bilgi verilir. Bağımsız çalışma izninin değerlendirilmesinde dikkate alınmak üzere; yabancının faaliyetinin, ulusal ekonomiye sağlayacağı katkı ve yabancının icra edeceği faaliyet için yeterli miktarda gelire sahip olduğunu kanıtlayan belgeler, diğer belgelerle birlikte Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına iletilmesi istenebilir. Bağımsız çalışma izini verilmesi uygun bulunan yabancıya, bağımsız çalışabileceğine ilişkin “Bağımsız Çalışma İzni Müracaat Belgesi” verilir. Bu belge, verildiği tarihten itibaren “üç ay” süreyle geçerlidir. Yabancıya, işyerini kurmasının ardından, ticaret sicil kaydını Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına ibraz etmesi halinde bağımsız çalışma izni verilebilir.
-
İstisnai hallerdeki Çalışma izinleri (4817 sayılı Kanun 8. madde)
Türkiye’nin taraf olduğu ikili ya da çok taraflı sözleşmelerde aksi öngörülmedikçe; a) Bir Türk vatandaşı ile evli olan ve eşiyle Türkiye’de evlilik birliği içinde yaşayan veya evlilik birliği en az üç yıl sürdükten sonra sona ermiş olmakla birlikte Türkiye’de yerleşmiş olan yabancılar ile bunların Türk vatandaşı eşinden olan çocuklarına, b) 403 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanununun 19, 27 ve 28 inci maddeleri çerçevesinde Türk Vatandaşlığını kaybedenler ve bunların füruuna, c) Türkiye’de doğan veya kendi millî kanununa, vatansız ise Türk mevzuatına göre rüşt yaşını doldurmadan Türkiye’ye gelen ve Türkiye’de meslek okulu, yüksek okul veya üniversiteden mezun olan yabancılara, d) 2510 sayılı İskân Kanununa göre muhacir, mülteci veya göçebe olarak kabul edilen yabancılara, e) Avrupa Birliği üyesi ülke vatandaşları ile bunların Avrupa Birliği üyesi ülkelerin vatandaşı olmayan eş ve çocuklarına, f) Yabancı devletlerin Türkiye’deki büyükelçilikleri ile konsolosluklarında ve uluslararası kuruluşların temsilciliklerinde görevli diplomat, idarî ve teknik personelin hizmetinde çalışanlar ile karşılıklılık ilkesi çerçevesinde olmak ve görev süresiyle sınırlı kalmak üzere Türkiye’de bulunan büyükelçilikler, konsolosluklar ve uluslararası kuruluşların temsilciliklerinde görevlendirilen diplomatların ve idarî ve teknik personelin eş ve çocuklarına, g) Bilimsel ve kültürel faaliyetler amacıyla bir ayı aşan ve sportif faaliyetler amacıyla dört ayı aşan süre ile geçici olarak Türkiye’ye gelecek yabancılara, h) Kanunla yetki verilen Bakanlıklar ile kamu kurum ve kuruluşlarınca sözleşme veya ihale usulleriyle mal ve hizmet alımı, bir işin yaptırılması veya bir tesisin işletilmesi işlerinde çalıştırılacak kilit personel niteliğindeki yabancılara, Bu Kanunda öngörülen sürelere tâbi olmaksızın çalışma izni verilebilir.
-
Çalışma izinleri nasıl uzatılır?
Çalışma izninin uzatılması talebi, başvuru formu ve Uygulama Yönetmeliği ekinde belirtilen belgelere önceki çalışma izin belgesinin aslının da eklenmesi suretiyle, yabancı veya işvereni tarafından doğrudan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına yapılır. Yönetmeliğin 5 inci maddesi gereğince; çalışma izni ve süre uzatım başvurularının öncelikle elektronik ortamda yapılması zorunludur. Bu kapsamda elektronik ortamda yapılan ve sistem tarafından kabul edilerek onaylanan çalışma izni veya süre uzatım başvurularının geçerli olabilmesi için internet ortamında alınan barkodlu başvuru formu çıktısının yabancı ve işveren tarafından kağıt ortamında imzalanarak Yönetmelik ekinde belirlenen diğer belgelerle birlikte internet üzerinden yapılan başvurunun onaylanmasını takip eden altı işgünü içerisinde şahsen veya posta ile Bakanlığımıza teslimi gerekmektedir. Bakanlığımızca verilmiş bir çalışma izninin süresinin uzatılabilmesi için; mevcut çalışma izninin bittiği tarihten geriye doğru en fazla iki aylık sürede olmak kaydıyla, izin süresi sona ermeden uzatma başvurusunda bulunulması gerekmektedir. Çalışma izninin uzatılması halinde, uzatılan çalışma izninin başlangıç tarihi, süresi biten çalışma izninin sona erdiği tarihtir. Çalışma izninin süresinin bitiminden itibaren en geç onbeş gün içinde yapılan uzatma başvuruları da değerlendirmeye alınmaktadır. Onbeş günlük bu süreden sonra yapılan uzatma başvuruları, ilk defa başvuru yapan yabancılara uygulanan esaslara tabidir.
-
Çalışma izni uzatma başvurusunun sonuçlanmasına kadar geçen süreçte yabancı şahıs çalışmaya devam edebilir mi?
Çalışma izni uzatma başvurusu bulunan yabancılar, çalışma izin süresinin sona erdiği tarihten itibaren kırkbeş günü geçmemek ve yaptığı işin mahiyeti değişmemek kaydıyla aynı işyeri ve meslekte çalışmaya devam edebilir. Bu süre içerisindeki çalışma kanuni çalışma olarak kabul edilir ve yabancının, ilgili mercilerin ve işverenin yükümlülükleri aynı şekilde devam eder. Uzatma başvurusu bulunanlar elektronik ortamda İçişleri Bakanlığına bildirilir.
-
Türkiye’de Bulunan Büyükelçilik veya Konsolosluklar Bünyesinde Faaliyet Gösteren Okullardaki Yabancı Öğretmenler, Kültür Kurumlarında Görevlendirilenler İle Din Kurumlarında Görev Alacak Yabancıların Çalışma İzinleri nasıl verilir?
Türkiye’de bulunan büyükelçilik veya konsolosluklar bünyesinde faaliyet gösteren okullardaki yabancı öğretmenlere, Bakanlığımızca ayrıca çalışma izni düzenlenmesine gerek bulunmamaktadır. Bu kapsamdaki yabancılar, Dışişleri Bakanlığı kanalıyla yapılan başvuruları üzerine İçişleri Bakanlığı tarafından düzenlenen çalışma amaçlı ikamet tezkeresi ile görev yapmaktadırlar. (Yönetmelik Md.54)
-
Ülkemizde çalışacak yabancılar her türlü mesleği icra etme hakkına sahip midir?
Yabancıların çalışma hayatına sınırlama getiren ve halen yürürlükte olan Kanunlar bulunmaktadır. Nitekim 4817 sayılı Kanunun 13 üncü maddesi 2 nci fıkrasında bu konuya açıklık getirilerek “diğer kanunlarda yer alan, yabancıların çalışamayacağı iş ve mesleklere dair hükümler saklıdır” hükmüne yer verilmiştir. Bu itibarla süreli, süresiz ve bağımsız çalışma izni verilenler ile muafiyet kapsamındaki yabancıların özel Kanunlarında yer alan ve sadece Türk vatandaşlarına hasredilmiş bulunan iş ve mesleklerde çalışmaları mümkün bulunmamaktadır. Yabancılara çalışma izni verilemeyen meslek ve görevler Bakanlığımız internet sitesinde güncel olarak yayımlanmaktadır.
-
Çalışma izni almalarına gerek bulunmayan (Muaf olan) yabancılar kimlerdir?
Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkında Kanunun Uygulama Yönetmeliğinin Muafiyetler başlıklı 55 inci maddesi çerçevesinde çalışma izninden muaf tutulan yabancıların (özel kanunlarda belirlenen hükümler saklı kalmak ve yabancı ile işverenin diğer kanunlardan doğan yükümlülüklerini yerine getirmeleri kaydıyla) çalışma izni almalarına gerek bulunmamaktadır. Yabancıların hangi hallerde ve ne kadar süreler ile çalışma izninden muaf tutuldukları anılan Yönetmeliğin 55. maddesinde yer almaktadır.
kaynak: www.alo170.gov.tr/sss/1/18/calisma-izin-basvurusu